Pandemieën 01-04-2020

De boosdoener van deze pandemie (Coronavirus COVID-19) behoeft verder geen introductie, aangezien u dagelijks overspoeld wordt met informatie hierover. Ik moet u eerlijk bekennen dat ik aanvankelijk (toen het virus de kop opstak) de ziekte heb afgedaan als een “normale" griep. Griep in z‘n algemeen is altijd gevaarlijk voorde zwakkeren in onze samenleving, waarmee in hoofdzaak bedoeld, de zieken en de ouderen onder ons. Wanneer u kijkt naar de sterftecijfers van 2017/2018 die gerelateerd worden aan griep, dan zult u zien dat dit aantal in dat jaar circa 9.500 Nederlanders betrof. Geen sinecure dus. Wat ik echter niet voor ogen heb gehad, is dat de(wereldwijde) Corona-uitbraak in extreme mate beslag zou leggen op de Intensive Care afdelingen (IC‘s). Dit met alle gevolgen van dien, niet alleen voor Corona-patiënten maar uiteindelijk ook voor andere patiënten die direct of indirect op een IC zijn aangewezen, maar hiervan op grond van de (nood)situatie geen gebruik kunnen maken. Slachtoffers in dit laatst genoemde verband worden in de volksmond nu reeds al de “stille doden" genoemd. Verstrekkende gevolgen dus. De laatste twee decennia hebben we meerdere virussen voorbij zien komen, zoals het SARS-coronavirus (2003) als ook het MERS-virus (2012), dat eveneens een coronavirus is, weliswaar beide met verschillende eigenschappen. Deze virussen hebben evenals nu geleid tot acute ademhalingsproblemen met dodelijke afloop. Absoluut gezien ging het wereldwijd echter om bescheiden aantallen, daarentegen vielen relatief gezien veel slachtoffers. Overigens, de zogenaamde Q-koorts uitbraak (vanaf 2007) was van een ander karakter, het betrof geen virus maar een bacterie. Pandemieën zijn van alle tijden, zo ook in de 20e eeuw. Ivo Niehe noemde twee daarvan onlangs nog in zijn “TV-show". Zo brak in januari 1918 in Amerika de “Spaanse griep" uit (virus H1N1). Omdat de ziekte in Spanje voor het eerst in de media kwam, ontstond aldus de naam “Spaanse griep". Deze griep trof feitelijk niet de ouderen en de kinderen, maar juist hoofdzakelijk de jong volwassenen (in tegenstelling tot traditionele griepvirussen). Met de komst en de deelname van de jonge Amerikaanse soldaten aan de 1e Wereldoorlog, was deze pandemie een feit. Dit nieuwe virus werd gekenmerkt door een extreem verlies aan energie, waardoor men niet meer in staat was te eten en te drinken en ademhalingsproblemen uiteindelijk leidde tot een zekere dood. Het aantal slachtoffers in Nederland betrof circa 60.000 (direct en indirect). Wereldwijd ligt de schatting rond de 20 tot 40 miljoen (of meer) slachtoffers. In 1919 was de ziekte in de tussentijd tot een mildere vorm geëvolueerd en was nagenoeg iedereen immuun geworden voor het virus, waarmee de pandemie vrij snel tot een eind kwam. Net iets eerder, in 1916 deed zich een nogal vreemdsoortige ziekte voor (tot 1927), “Encephalitis lethargica" (epidemische slaapziekte), een ziekte die wereldwijd meer dan 20 miljoen doden vergde. Deze ziekte wordt overigens ook niet gelinkt aan een virus, maar aan een bacterie. Overlevenden van de ziekte “herstelden" helaas enkel in zoverre, dat zij verder gedoemd waren een comateus leven te leiden. Een verschrikking dus.
Deze atypische ziekte wordt weergeven in het boek “Awakenings", geschreven door Oliver Sachs (neuroloog). Het boek is verfilmd onder de gelijknamige titel, met in de hoofdrollen Robin Williams en Robert De Nero. Ik kan u verzekeren dat het een indrukwekkend verhaal is.
Dé instantie die zich in Nederland met onze gezondheid bezighoudt, is het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (hierna het RIVM), opgericht in 2009. Het RIVM is onderverdeeld in drie hoofdafdelingen, te weten: Infectieziekten en Vaccinologie, Milieu en Veiligheid en Volksgezondheid en Zorg. Het RIVM handelt (wettelijk) onafhankelijk en naar eigen inzicht, maar de opdrachtgevers (o.a. het ministerie van Volksgezondheid Welzijn Sport, alsmede de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)) bepalen mede de te volgen koers. Het Centrum voor Infectieziektebestrijding (het CIb) komt bij de huidige Corona-crisis frequent in beeld. Deze tak is feitelijk opgericht naar aanleiding van de hiervoor genoemde infectieziekten die zich begin deze eeuw hebben voorgedaan. Afdelingen hiervan houden zich bezig met de coördinatie van infectieziektebestrijding, epidemiologie (gezondheidsdata op bevolkingsniveau) en onderzoek naar middelen ter voorkoming van epidemieën (vaccins). Beste leden, laten we hopen dat dit virus / deze pandemie snel tot het verleden behoort. Dat dit theoretisch mogelijk is, leert ons de pandemie van 1918 (zoals hiervoor beschreven verdwenen binnen 1 jaar in 1919). Laten we daaruit onze hoop trekken tot een goede afloop. Zorg waar nodig goed voor uzelf en goed voor elkaar en volg
daarbij de regels goed op (de beschermings-maatregelen), een eerste aanloop naar succes en gezondheid!
(RIVM > bron Elsevier Weekblad)
Tot zover met hartelijke groet,
Jo De la Roij, hoofdbestuur