Logo
"De vakbond voor iedereen"
word ook lid en profiteer van alle voordelen
Lid worden

PRINSJESDAG 2021 “NEDERLAND IS EN BLIJFT EEN GOED LAND OM IN TE LEVEN" 22-09-2021

Nederland is en blijft 'een goed land om in te leven'. Die 'nuchtere vaststelling' legde demissionair premier Mark Rutte koning Willem-Alexander op Prinsjesdag in de mond.
Geen 'gaaf land', zoals de premier zelf vaak zegt, toch was de boodschap duidelijk genoeg: het demissionaire kabinet mag dan zwaar gehavend zijn, het land staat er mede dankzij deze regering goed voor.
Op de derde dinsdag van september, dit jaar 21 september 2021, was er voor de jaarlijkse Troonrede net als in 2020 uitgeweken naar de Grote Kerk in Den Haag, waar deze normaal wordt uitgesproken in de Ridderzaal. Dikwijls behelst de Troonrede een lange opsomming van beleidsmaatregelen. Wegens de demissionaire status van het kabinet Rutte gaf koning Willem-Alexander hier tijdens deze sobere Prinsjesdagviering veel minder aandacht aan.
Deze Prinsjesdag en de voor 2022 gepresenteerde begroting hebben twee gezichten.
Aan de ene kant de Rijksbegroting 2022 met sterke economische groeicijfers en een lage werkloosheid. Zo verwacht demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) volgend jaar een begrotingstekort van nog geen 3% en een staatsschuld van minder dan 60%. Een opmerkelijk goed resultaat na achttien maanden coronacrisis, vindt hij. Dat biedt niet alleen ruimte voor de formatie, maar ook smeerolie voor de Algemene Politieke Beschouwingen vandaag en morgen.
Aan de andere kant is het vertrouwen in de politiek hard gedaald, door formatiegesteggel tussen politieke leiders tijdens de al zes maanden voortslepende formatie.
's Middags werd door demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra hét koffertje met de Miljoenennota en de Rijksbegroting 2022 aangeboden aan de Tweede Kamer.
De belangrijkste vraag voor velen van ons is natuurlijk: Wat betekent het eigenlijk voor onze eigen portemonnee?
Zoals u dat van ons gewend bent zetten we een aantal voorstellen en veranderingen op een rij, en duiden ook wat wij van de Vakbond ABW hiervan vinden.
Let op! Niet alle in dit artikel genoemde veranderingen zijn definitief. Over een deel van de voorstellen moet nog gestemd worden in de debatten bij de Algemene Beschouwingen die vandaag en morgen plaatsvinden én in oktober a.s. bij de Financiële Beschouwingen.

Inkomen
• Gemiddeld gaan we er komend jaar een heel klein beetje op vooruit. De verwachting is dat de koopkracht gemiddeld met 0,1 % stijgt. Alleen alleenverdieners gaan er wat betreft koopkracht op achteruit: ze moeten 0,2 % inleveren.
• Werkenden, uitkeringsgerechtigden, alleenstaanden en gezinnen zonder kinderen gaan er het meest op vooruit: namelijk 0,1 %.
• Het kabinet trekt in totaal zo'n 226 miljoen euro uit voor lastenverlichting voor mensen met een kleine beurs, gezinnen en families met één kostwinner.

Werk
• De werkloosheid is dit jaar 3,4 %. Volgend jaar stijgt die heel licht (3,5 %).
• Voor mensen die werken: de cao-lonen gaan komend jaar met 2,2 % omhoog. Doordat het leven duurder wordt en de inflatie stijgt, komt dat neer op een reële loonstijging van gemiddeld 0,4 %.
• Gaat je loon niet omhoog, dan heeft dat gevolgen voor de eerder genoemde koopkracht. Koopkracht is het verschil tussen inkomen en uitgaven. Een positief koopkrachteffect wil zeggen dat de inkomsten komend jaar harder zullen stijgen dan de uitgaven. Na bestudering van de Miljoenennota concludeert het Nibud dat 2022 vanuit de portemonnee gezien een somber jaar wordt voor mensen die moeilijk rond kunnen komen. Grote problemen die hun weerslag hebben op de huishoudportemonnee worden - bij gebrek aan een missionaire regering - niet aangepakt en veel huishoudens krijgen niet meer te besteden in 2022. Het Nibud heeft bij het doorrekenen van de koopkracht berekend wat er gebeurt bij mensen die in 2022 geen hoger loon krijgen. Voor hen zal de koopkracht dalen, gemiddeld met zo'n 1 %. Het Nibud heeft voor 117 huishoudtypen berekend hoe hun koopkracht zich ontwikkelt tussen 2021 en 2022. Voor meer informatie hierover klik op Website (nibud.nl)
• Er is wel goed nieuws voor mensen die (deels) blijven thuiswerken: werkgevers mogen hun werknemers straks een kleine vergoeding geven zonder dat hierover belasting hoeft te worden betaald. Het gaat om een maximale vergoeding van € 2 per dag die in de plannen onbelast blijft. Daarmee worden zaken als de hogere energierekening en kosten voor koffie, thee en toiletpapier voor thuiswerkers deels vergoed.
• De overheid heeft eerder al besloten dat ouders per 2 augustus 2022 negen weken van het ouderschapsverlof gedeeltelijk doorbetaald krijgen. Daar moet wel wat tegenover staan en daarom gaat de inkomensafhankelijke combinatiekorting omlaag met € 318. Dat wil zeggen: korting voor ouders die werk combineren met de zorg voor jonge kinderen.

Zorgverzekering
• Het kabinet gaat uit van een premiestijging voor de basisverzekering van € 2,75 per maand. De zorgpremie bedraagt volgend jaar naar schatting € 121,25 euro, dat was €118,50.
• De zorgtoeslag stijgt mee en gaat van € 107,25 naar € 110,25.
• Het eigen risico blijft € 385.

Vervoer
De autobelasting voor personenauto's (bpm) gaat omhoog. Deze wordt bepaald op basis van de uitstoot. Nieuwe auto's worden steeds milieuvriendelijker, maar de overheid heeft de belastingen wel nodig en daarom gaat de bpm omhoog. Als het voorstel wordt goedgekeurd, veranderen de grenzen en tarieven van 2022 tot en met 2025 met ongeveer 2,3 %. Dit geldt overigens alleen voor benzine- en dieselauto's. Eigenaren van emissievrije auto's hoeven deze bpm niet te betalen. Bovendien gaat het budget voor de subsidieregeling voor emissievrije bestelauto's en particuliere personenauto's omhoog.

Klimaat
Om tegemoet te komen aan de eisen van het Urgenda-klimaatvonnis investeert het kabinet 6,8 miljard euro extra in klimaatmaatregelen. Een groot deel van dat geld gaat naar subsidies die huishoudens en bedrijven moet helpen ‘duurzame keuzes’ te maken. Veel bestaande subsidieregelingen worden uitgebreid. Zo kunnen consumenten een tegemoetkoming van € 1.000 tot € 2.100 euro krijgen voor de aanschaf van een hybride warmtepomp, worden maatregelen uitgewerkt gericht op extra stimulering van (betaalbare) elektrische auto’s en helpt het demissionair kabinet bedrijven bij verduurzaming door de aanschaf van elektrische bestelbussen te subsidiëren. Ook komt er een Nationaal Isolatieprogramma om de 20 % slechtst geïsoleerde huur- en koopwoningen versneld te isoleren. Een bedrag van 1,3 miljard euro wordt beschikbaar gesteld voor energie-infrastructuurprojecten, zoals een warmtetransportnet in Zuid-Holland en het ombouwen van delen van het bestaande gasnet om het geschikt te maken voor waterstof.

Woningmarkt
Per jaar gaat er 100 miljoen extra naar het aanjagen van de woningbouw, oplopend tot 1 miljard extra in 2032. Per 1 januari 2022 kunnen gemeenten voor starters en doorstromers gebruikmaken van de opkoopbescherming. In gewilde gebieden kunnen huizen dan niet zomaar worden opgekocht voor de verhuur. Zo blijven er meer koopwoningen bereikbaar voor mensen die er zelf in gaan wonen. Ook in het woningbeleid staat veel in het teken van het klimaat. In de komende drie jaar is 1,3 miljard euro beschikbaar voor verduurzaming van ‘maatschappelijke’ gebouwen en de isolatie van koop- en huurwoningen.

REACTIE VAKBOND ABW
Groei, lage werkloosheid en zo goed als uitgeziekt van corona: dat is de staat van onze economie, vindt het demissionaire kabinet. Het is helemaal tegen de donkere voorspellingen in coronatijden in, memoreerde Wopke Hoekstra dinsdag jl. Hij kwam strofes tekort: “De economie draait als een tierelier.” Of: “Het ziet er opvallend goed uit.” En als uitsmijter, over de economische cijfers: “Een jaar geleden hadden we hier blind voor getekend.”
De thermometers wijzen op zijn gelijk. Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt een economische groei van 3,5 % komend jaar. De werkloosheid loopt slechts licht op tot 3,5 %, maar is nog altijd historisch laag. De rekenmeesters van het CPB zijn niet somber. Het aantal bedrijven dat het straks ‘niet redt’ als op 1 oktober de corona- steunpakketten stoppen, zal ‘beperkt zijn’. Er is volgens het CPB weliswaar een groot aantal jongeren dat zijn baan is verloren, tegelijk is het aantal vaste arbeidscontracten straks bijna weer op het peil van 2019, bijna alsof de coronacrisis te boven is.
Wij hopen dat de rekenmeesters van het CPB het bij het juiste eind hebben. Zelfs over grote na-de-coronacrisis-herstelplannen heeft niemand het meer. De economie hoeft niet aangejaagd te worden. Oververhitting dreigt juist, want grondstoffen zijn duur en in sommige sectoren, zoals de horeca, zijn geen arbeidskrachten te vinden. Het aantal vacatures is groter dan het aantal werklozen – en dat is uniek. Dat wil niet zeggen dat al dat economische hoogtij naar de portemonnee van de burger vloeit. De koopkracht stijgt gemiddeld minimaal, voor de meeste mensen zit er niet meer dan behoud in. Volgens Hoekstra voelde het demissionaire kabinet geen ruimte om meer te doen. “We zitten ver in blessuretijd, dat is echt aan het volgende kabinet.”

Wij van de Vakbond ABW zien dit als een verschuiving van én het nemen van verantwoordelijkheden en prioriteiten naar het volgende kabinet.
Ook vinden wij van de Vakbond ABW dat er teveel een jubelstemming heerst in Den Haag omdat het economisch goed gaat, maar voor de zorgen van morgen is toch écht een nieuw kabinet nodig. Er is gejubel over de economie, maar de huidige koers kan tot tweedeling leiden, en dat baart ons grote zorgen. En zo komt er meer op het bordje van de opvolgers van Rutte III. Want het CPB, maar ook andere kabinetsadviseurs, waarschuwen nadrukkelijk dat de huidige koers voor tweedeling in de maatschappij kan zorgen. Op de woningmarkt bijvoorbeeld, waar huurders achterblijven bij huiseigenaren. Zo vinden we de 1 miljard euro die het demissionaire kabinet vrijmaakt voor de versnelling van het bouwen van huizen onvoldoende voor het oplossen van de problemen op de woningmarkt. Ons inziens moet er veel meer gebeuren om serieus tegemoet te komen aan de noodkreet van al die woningzoekenden. Zo ook op scholen, tussen zij die thuisonderwijs konden bolwerken, tegenover zij die dat niet konden. Of op het vlak van vermogensongelijkheid: spaarpotjes groeien van mensen die er een hebben, maar anderen die niets overhouden, komen niet aan sparen toe. Tel daarbij op dat er nog volop andere problemen op antwoord wachten: de stikstofcrisis, de arbeidsmarkt waar flexwerk moet worden teruggedrongen. Alleen al ‘voor stikstof en wonen’ verwacht premier Mark Rutte ‘tientallen miljarden’ nodig te hebben. En voor het vergoeden van de toeslagenaffaire is ook nog in totaal 5 miljard euro gereserveerd.
Zo is de Prinsjesdag van dit jaar een momentopname. Met de kinderopvangtoeslagaffaire, waarover het kabinet viel, is Rutte III nog lang niet klaar.

Wij vinden dat de begroting voor volgend jaar bovendien de ambitie ontbeert voor de grote uitdagingen waarvoor Nederland staat. Zoals klimaatverandering, hervorming van de arbeidsmarkt, personeelstekorten in zorg en onderwijs en de woningmarkt. Ons inziens bestaat de Rijksbegroting 2022 vooral uit lapwerk en korte termijn maatregelen. Wij en velen met ons roepen hard en luid om een regering die daadkrachtig bestuurt. Wij vinden dat als de economie zo uitbundig groeit, dan moeten mensen dat ook merken. Want de koopkrachtplaatjes zijn volgens het Nibud sober. De koopkracht van een gemiddeld huishouden stijgt nauwelijks in 2022 en ook niet in de jaren daarna. Het kabinet trekt wel een kwart miljard euro uit om minima op de nullijn te houden volgend jaar. Demissionair minister Hoekstra zegt dat, we citeren, “Als ik heel eerlijk ben is het goede nieuws vooral dat de koopkracht en werkgelegenheid van heel veel mensen is behouden. De verwachting was dat heel veel Nederlanders - misschien wel honderdduizenden - hun baan zouden verliezen en dat is niet gebeurd. Als partijen meer willen, dan is dat wat de minister betreft iets om te regelen in de formatie. Geld is daarbij het probleem niet”.
Dus is vanuit de Vakbond ABW onze hartenkreet aan het volgende kabinet “Herinner minister Hoekstra hieraan en regel het! Er is genoeg geld”.
Ook vinden wij de thema’s arbeidsmarkt en koopkrachtherstel onvoldoende belicht in de Troonrede en vinden dat - zeker in deze tijd - vreemd. Opvallend daarover is wel een bedankje voor al die mensen in cruciale beroepen, maar geen keiharde noodzakelijke verbetering van hun arbeidsvoorwaarden en verlaging van de onhoudbare werkdruk. De Miljoenennota biedt ook nauwelijks oplossingen voor de urgente problemen waarmee Nederland kampt. De economie bloeit, maar de arbeidsmarkt piept en kraakt nog steeds aan alle kanten: veel mensen gaan nog steeds van het ene naar het andere flexibele contract. Bekend is dat de Sociaal Economische Raad een kant-en-klaar advies heeft opgesteld voor het nieuwe kabinet, dat wordt gedragen door werkgevers en vakbonden en concrete oplossingen bevat voor de knelpunten op de arbeidsmarkt. Maar omdat de formatie nog niet op gang komt gebeurt er helemaal niets met dit advies.
Laten we dan ook hopen dat er binnenkort een krachtig kabinet komt dat durft essentiële besluiten te nemen voor de grote uitdagingen waar ons goede Nederland voor staat!

VAKBOND ABW: STERK IN MAATWERK!

Geplaatst op: 22-09-2021

Terug
Wij vragen jouw akkoord voor het gebruik van cookies op onze website. Meer informatie over wat cookies zijn, welke cookies op onze website worden gebruikt en wat ze bijhouden is beschikbaar in het onderdeel cookies van ons privacy statement
Akkoord Niet akkoord